Prof.Dr.Dursun Alehan,  Çocuk Kardiyoloji, Ankara , Çocuk kardiyoloğu

Bayılma nedenleri nelerdir ?

Çocuklarda basit fizyolojik değişikliklerden yaşamı tehdit eden ciddi hastalıklara kadar pek çok neden beyin kan akımını etkileyerek bayılmaya yol açabilir. Çocuklarda en sık görülen bayılma nedeni vazovagal senkoptur (basit bayılma). Senkop sırasında hastalar hemen daima ayaktadır ve bulantı, terleme, solukluk, fenalık hissi gibi bulgular görülür. Kan alınırken veya uzun süre ayakta durma ile ortaya çıkan bayılmalar basit bayılmalara örnektir. Otonom sinir sistemindeki dengesizlik sonucu kan ayaklarda ve bacaklarda biriktiği için beyin kan akımı azalmakta ve buna bağlı olarak bayılma görülmektedir. Baygınlık süresi oldukça kısa olan (20-30 saniye) ve özellikle adölesan döneminde görülen bu tip bayılmada atakların büyük bölümü zamanla kendiliğinden son bulur.

Kalp hastalıklarına bağlı bayılmalar

Bayılmaya yol açan birçok kalp hastalığı bulunmaktadır. Kardiyak senkoplar çocuklarda daha nadir olmasına karşın ani ölüm riski taşıdıklarından çok dikkatli bir şekilde incelenmeyi gerektirir. Bu sisteme ait senkoplar hiçbir belirti vermeden ani olarak gelişebileceği gibi , başlangıcında çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi semptomlar da bulunabilir.

Özellikle kalp kapak hastalıkları, kalpten çıkan ana damarlardaki  darlıklar (aort darlığı, pulmoner darlık,..), akciğer basıncının yüksekliği (pulmoner hipertansiyon), kalp kası hastalıkları (hipertrofik kardiyomiyoplati, miyokardit..) ), çeşitli ritm ve iletim bozuklukları (kalp blokları, ventriküler taşikardi -VT-, supraventriküler taşikardi –SVT-),  bayılmaya yol açan başlıca kalp hastalıklarıdır. Kalp hastalıklarına bağlı bayılmalar yaşamsal risk taşır.

Nörolojik nedenler

Çocuklarda bayılmaya yolaçan önemli bir neden de epilepsidir (sara hastalığı). Genellikle epilepsiye bağlı bayılmalarda vücutta kasılma ve titreme, çenede kilitlenme, idrar-gaita kaçırma gibi belirtiler de görülür. Fakat epilepsinin bir türü olan atonik epilepside vücut tamamen gevşek olabilir.

Bazı migren türleri de nadir olarak çocuklarda bayılmaya yol açabilir. Erişkinlerde daha sık görülen beyin damar rahatsızlıklarına bağlı bayılmalar çocukluk döneminde çok nadirdir. 

Diğer nedenler
Psikolojik rahatsızlık ve hastalıklar, açlık, kansızlık, kandaki elektrolitlerin dengesizlikleri ve diğer bazı metabolik hastalıklar da çocuklarda bayılmaya yol açabilir. Ayrıca ilaçlar (sakinleştiriciler, hipertansiyon ilaçları,  antidepresanlar ..), kusma, ishal, kan kaybı, aşırı terleme gibi dehidratasyona yol açan durumlar da ortostatik hipotansiyon ve senkopa yol açabilir.
 

Sayfa Galerİsİ